Diabetes insipidus
Je kent ongetwijfeld wel iemand die diabetes heeft. Jijzelf, je vader of moeder, grootouders of misschien wel iemand van school of werk. Diabetes is namelijk een veelvoorkomende ziekte. Maar, wat is diabetes nou exact? In feite is diabetes een 'containerbegrip' en omvat dit begrip de verschillende varianten van diabetes. In de praktijk bestaat namelijk diabetes type 1, diabetes type 2 en wordt er ook over diabetes insipidus gesproken. Het is echter belangrijk om te weten dat de naam van deze vorm van diabetes enigszins verwarrend is. Het is namelijk zo dat diabetes insipidus niks te maken heeft met bijvoorbeeld diabetes type 1 en type 2. Wat dat betreft had diabetes insipidus beter een andere naam kunnen krijgen, waarbij het eerste woord ‘diabetes’ weggelaten had kunnen worden. Het is een feit dat diabetes insipidus niks te maken heeft met diabetes/suikerziekte. Maar, wat is het dan wel? Hieronder kan je alle informatie over deze aandoening lezen.
Wat is diabetes insipidus?
Zoals we reeds zeiden, heeft diabetes insipidus niets te maken met 'suikerziekte'. Het is enigszins onhandig dat deze vorm van diabetes ook ‘diabetes’ in de naam heeft gekregen. Maar, als we naar diabetes insipidus kijken, zien we dat dit een aandoening is met de volgende kenmerken:
- Veel plassen (polyurie) dan hebben we het niet over een paar keer extra plassen, maar echt over liters!
- Veel drinken (polydipsie) ook hier geldt: je drinkt echt liters drinken op een dag!
Deze twee kenmerken vormen eigenlijk wat diabetes insipidus inhoudt. Maar, op wat voor manieren kan deze vorm van diabetes dan ontstaan? En wat merk je hier in het dagelijkse leven van? Iedereen is zich er inmiddels wel bewust van dat het menselijk lichaam niet altijd werkt zoals het zou moeten werken. Dit heeft voornamelijk te maken het feit dat het menselijk lichaam behoorlijk complex in elkaar zit. Alle organen behoren tot een orgaansysteem, welke ook allemaal weer van grote invloed is op de andere systemen. De kans dat er een aandoening in het lichaam aanwezig is, is dan ook relatief groot. Mocht je denken dat je last van deze vorm van diabetes hebt, is het belangrijk om hiervoor naar een huisarts te gaan. Hieronder kan je verder lezen wat de verdere symptomen van deze vorm van diabetes zijn en of er eventuele behandelingen mogelijk zijn.
De symptomen van diabetes insipidus
Diabetes insipidus heeft in feite één soort van voordeel; er is min of meer maar 1 reden waardoor je last van diabetes insipidus hebt. Dit is namelijk het geval als je lichaam te veel vocht verliest. De redenen hiervoor kunnen uiteenlopend zijn. Zo is het mogelijk dat er iets misgaat in de productie, de afgifte en/of de opname van het antidiuretisch hormoon (ADH). Dit hormoon wordt in een bepaald onderdeel van de hersenen (hypofyse) gemaakt. Het antidiuretisch hormoon heeft een belangrijke functie in de nier. Het moet er namelijk voor zorgen dat er niet te veel urine door de nieren geproduceerd wordt. Het is uiteraard niet prettig als je om het kwartier naar de wc moet. Als er een tekort aan het ADH is, stijgt de productie van je urine. Het gevolg hiervan is wel duidelijk denk ik: je moet continue naar de wc én je hebt continue dorst. Het aanwezige vocht in je lichaam wordt namelijk direct weer weggesluisd bij één van de vele plaspartijen. Het is belangrijk om te beseffen dat deze vorm van diabetes echt niets te maken heeft met suikerziekte. De benaming is ietwat onhandig, maar het zijn twee compleet verschillende aandoeningen. De enige overeenkomst is dat je bij beide aandoeningen veel moet plassen en vaak dorst hebt. Een andere variant van de hierboven beschreven diabetes wordt aangeduid met de term nefrogene diabetes. De symptomen hierbij komen overeen met de hierboven genoemde symptomen. Alleen bij nefrogene diabetes is het zo dat de nieren niet voldoende water kunnen vasthouden. Het gevolg hiervan is dat uitdroging op de loer ligt. Mocht er nefrogene diabetes in je familie bekend zijn, is het belangrijk om op tijd een test te doen. Deze variant van diabetes insipidus is namelijk erfelijk.
Wat zijn de oorzaken?
Op wat voor manieren kan je nou last van diabetes insipidus krijgen? Wel, het kan erfelijk zijn. Bij bijvoorbeeld nefrogene diabetes insipidus is het mogelijk dat de erfelijkheid een grote rol speelt. Overigens betekent deze vorm van diabetes dat de oorzaak hiervan bij de nieren terug te vinden is. De nieren werken hierbij niet op de juiste manier samen met het antidiuretisch hormoon. Ook kan er sprake zijn van centrale diabetes insipidus. Daarbij ligt de oorzaak in het (centrale) zenuwstelsel. Hierbij werkt de hypofyse niet goed waardoor er vervolgens te weinig van het antidiuretisch hormoon wordt aangemaakt. Ook is het mogelijk dat tijdens een zwangerschap diabetes insipidus aan de orde komt. We noemen het in dat geval gestagene diabetes insipidus. Deze variant kan je dus alleen oplopen bij een zwangerschap. Als je eenmaal bevallen bent, is de kans groot dat de gestagene diabetes insipidus zichzelf herstelt. Tot slot is het ook mogelijk om aan dipsogene diabetes insipidus te lijden. Hierbij is er sprake van een verstoring in het mechanisme wat de dorstprikkel reguleert. Bij dipsogene diabetes wordt er door de hersenen geen signaal meer afgegeven dat je dorst over is. Hierdoor blijf je dus in feite oncontroleerbare dorst houden.
Behandeling van diabetes insipidus
Is het mogelijk om diabetes insipidus te behandelen? Ja, met behulp van medicatie is dat mogelijk. Het is hierbij voor de arts van belang om naar de exacte symptomen en oorzaken te kijken. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, bestaan er namelijk meerdere varianten. Ook kunnen de oorzaken behoorlijk uiteenlopend zijn, waardoor het voor een arts noodzakelijk is om voldoende informatie te hebben. In de meeste gevallen krijg je vasopressine voorgeschreven. Dit is een medicijn waarmee het mogelijk is om de werking van de nieren te verbeteren. Het is voor de nieren namelijk noodzakelijk dat zij het vocht goed kunnen vasthouden. In de loop der jaren zijn er meerdere varianten van vasopressine op de markt gekomen. Een voorbeeld hiervan is desmopressine; ook wordt hierbij het tekort aan het ADH aangevuld. Tot slot kan een arts ook nog voor hydrochloorthiazide of carbamazepine kiezen. De eerste variant betreft een tablet waardoor de nieren meer/beter vocht vast gaan houden. De tweede variant betreft een medicijn waarmee de rol van de hersenen in de waterhuishouding van het lichaam verbeterd kan worden.
